Itinatag noong 1976 ni Gng. Chit Concepcion (Tita Chit para sa mga Gabayano) kasama ang ilan pang mga estudyante, unti-unting lumaki at nakilala ang organisasyong ito sa buong komunidad ng Ateneo. Bilang tugon sa dumaraming bilang ng mga iskolar na nagsisimulang makapasok sa Ateneo, nakipagpulong si Fr. Bienvenido Nebres, kay Gng. Concepcion at hinikayat itong magtayo ng isang organisasyong tutugon sa mga pangangailangan ng mga unang iskolar ng Ateneo at magbibigay sa kanila ng tahanan dito. Sa tulong ng mga nangunguna at naggagalingang estudyante sa kolehiyo, tinipon nila ang mga iskolar at binuo ang Gabay na noo'y may layuning tumugon sa mga pang-akademikong pangangailangan ng mga iskolar at sa pag-aangkop ng kanilang sarili sa naiibang komunidad ng Ateneo. Isinagawa nila ito sa pamamagitan ng sistemang kapatiran kung saan ang bawat isang iskolar ay may ate o kuya na maari niyang lapitan at hingan ng tulong. Naging epektibo ito sa pagbibigay ng lakas ng loob sa mga iskolar noon at sa kanilang pag-aangkop sa buhay kolehiyo. Pagkatapos nito'y gumawa rin sila ng iba pang mga gawaing higit na makatutulong sa mga iskolar tulad ng sportsfest, summer job programs, book lending, at iba pa. Nagkaroon din sila ng mga fund raisers para sa mga gastusin ng samahan sa pamamagitan ng caroling at iba pa.

Nagsimulang dumalaw at tumulong ang Gabay sa mga institusyon at ospital na naglilingkod sa mga mahihirap at maysakit o may kapansanan tulad ng National Orthopedic Hospital, Cribs at iba pa noong mga unang taon ng dekada otseinta. Pagkaraan ng ilang taon ay nagbago ang erya o lugar na pinaglilingkuran ang Gabay at nakita nitong mas higit na makatutulong sa problema ng lipunan kung tutulong ito sa paghubog at pagbibigay-kaalaman sa mga batang nag-aaral sa mga pampublikong paaralan. Sa pagtatapos ng 1980's ay nagsimulang magpalit ng erya ang Gabay at ito'y nagturo at dinala ang pamamaraang Heswita sa mga paaralang tulad ng Mababang Paaralan ng Barangka, Belarmino at T. Alonzo.

Sa kasalukuyan, may higit sa limang lalaki na ang nakapagtapos ng haiskul (at sa kolehiyo na rin) sa Ateneo sa tulong ng Gabay at ng kapatid nito sa paglilingkod, ang Tulong-Dunong. Maliban dito, napagtapos na rin ng Gabay, sa tulong ng isa pa nitong katuwang na organisasyon, ang Education Nurtured in Christ, ang dalawang mag-aaral sa Miriam High School. Sila ay sina Jeniffer Pangilinan na ngayon ay nasa ikalawang taon sa U.P. Diliman at si Christina Reyes na nasa ika-apat na taon na sa Miriam College. Bukod pa rito, nakapagpatapos na rin ang Gabay, sa tulong pa rin ng ENC ng tatlong mag-aaral sa Stella Maris School. Sila ay sina Celyn Borreta, Pamela Castillo, at Monica Almaden na kapwa nasa kolehiyo.

Una, nais nitong bumuo ng komunidad ng mga tao-para-sa-kapwa at itaguyod ang holistic formation ng mga kasapi. Mayroong limang komite (Academics, Education Formation, Education Operations, Social Adjustment at Spiritual Formation) na tutugon at gagabay sa iba't ibang aspeto at pangangailangan ng mga miyembro. Sinisikap ng Gabay na maabot ang pangkabuuang pagkahubog ng mga miyembro nito upang higit na makatugon sa tawag ng lipunan. Ikalawa, bilang isang organisasyong pang-iskolar. Karamihan (ngunit hindi lahat) ng kasapi ay mga iskolar. May mga proyekto ang Gabay na nakatuon sa pagpapayaman ng mga iskolar bilang mag-aaral at tao para sa kapwa, tulad ng mga tutoring sessions, sample exams at book lending, seminars at formation sessions, Facebook group ng scholars, newsletter at Scholars' Week. Ikatlo, bilang isang socially-oriented organization sa Ateneo, mayroong erya ang Gabay. Sa kasalukuyan, ang mga miyembro ng Gabay ay pumupunta sa Industrial Valley Elementary School at Holy Spirit Elementary School para matulungan at magabayan ang mga mag-aaral sa ika-limang baitang sa kanilang edukasyon.

Bukod dito, ang Gabay ay isa sa mga inaasahan ng ilang mga tanggapan sa kolehiyo tulad ng Sanggunian ng mga Mag-aaral, Office of Student Activities, College Guidance Office atbp. pagdating sa mga pakikisangkot sa mga problema ng lipunan at pagtu-tutor sa ilang mga estudyante sa kolehiyo. Naturingan mang naiiba ang kultura nito sa karaniwang konsepto ng isang Atenista, ginamit itong tuntungan ng organisasyon upang maipakita ang kagalingan at kahalagahan nito sa komunidad ng Ateneo.

Sa mainit na pagtataya nito, marami na ring naaning tagumpay at pagkilala ang Gabay. Kinilala na ang Gabay bilang Best Org, Best Project of the Year, Best SOA Org, Best Org ulit, at iba pa! Noong nakaraang Mayo 2004 ay hinirang ng National Youth Commission ang Gabay bilang isa sa mga 10 natatanging organisasyon sa NCR para sa proyekto nitong "Gabay Tutoring Program" at "Gabay Scholarship Program."

Sa bawat Gabayanong nagtapos sa kolehiyo at lumisan sa organisasyon, ay nakatatak ang mga alaala ng pagtataya kasama ang isang pamilyang kumalinga sa kanila. Sa kanilang paglisan ay nag-iwan sila ng mga bakas ng kanilang pagtataya na siyang nagsisilbing gabay ng mga nakakabata nilang kapatid sa samahan sa pagpapatuloy sa mga simulain ng organisasyon. Sa bawat miyembro ng pamilyang ito ay buhay pa rin ang pagsisikap na maging Gabayano habambuhay at maging isang tao-para-sa-kapwa na tulad ni Kristo.